Szlak drewnianego budownictwa sakralnego wzdłuż Maskalisu
Informacje praktyczne
- Informacje szczegółoweZwińRozwiń
- Rodzaj obiektu:
- Pieszy
- Trudność trasy:
- Dla początkujących
- Przebieg trasy:
- buski
- Miejscowości na trasie:
- Busko-Zdrój, Siesławice, Chotelek.
- Atrakcje na trasie:
- Kościół pw.Św.Leonarda,Rezerwat "Karabosy",Kościół pw.Św.Stanisława
- Długość trasy:
- 8km
- Region turystyczny:
- Busko-Zdrój i okolice
- Nazwa organizatora:
- TOWARZYSTWO OPIEKI NAD ZABYTKAMI ODDZIAŁ W BUSKU – ZDROJU
- Dane organizatora:
- Busko-Zdrój, ul. os. Generała Andersa 7 39
- Telefon:
- +48 41 3784080
- Telefon (mobilny):
- +48 50 0059817
- Email:
- tonz_busko@op.pl
- Strona internetowa:
- www.zabytki-tonz.pl
Opis
SZLAK DREWNIANEGO BUDOWNICTWA SAKRALNEGO
WZDŁUŻ MASKALISU
Długość szlaku: ok. 8 km
Czas przejścia: ok. 2,5 godz.
Początek trasy:kościół p.w. św. Leonarda w Busku-Zdroju
Gdyby uczynić analogię Buska do Krakowa, to stoimy obecnie w miejscu, które w Krakowie zwie się Wawelem. Innymi słowy, znajdujemy się w najstarszej części osady, gdzie w XII wieku powstał pierwszy kościół p. w. św. Leonarda. Postawiono go, zgodnie z tradycją, na jednym ze wzgórz Garbu Pińczowskiego.
Po zwiedzeniu kościoła i cmentarza zaczynamy nasz spacer przy metalowej bramce cmentarza (0,0 km). Skręcamy w lewo i dalej w dół na południowy zachód, wąską uliczką Siesławską. Mijamy niewidoczny potok Maskalis, który w tym miejscu płynie pod ziemią. Po prawej nowe os. Promyk, usytuowane na dawnym placu targowym dla zwierząt hodowlanych, a dalej masywne budynki szpitalne.
Dalej mijamy znajdujące się po prawej stronie, nieeksploatowane źródło wody leczniczej „Piotr”. Dochodzimy do ul. Witosa i skręcamy w lewo w stronę widocznego skrzyżowania z ul. Waryńskiego, następnie w prawo wzdłuż drogi biegnącej do dworca PKP. W rozwidleniu dróg skręcamy w lewo. Mijamy XIX wieczny, kamienny krzyż postawiony nad potokiem. Na wysokim postumencie jest wyryty napis: Bogu – Fundatorowi – Włościanie Wsi Siesławice – 1881.
W oddali po prawej widzimy semafory i nieczynną stację PKP. Kolej, łączącą Busko z Kielcami, oddano do użytku w 1952 roku z myślą, że przedłuży się ją do Żabna w Tarnowskiem. Pozostałością po tej inwestycji jest kilkudziesięciometrowy nasyp kolejowy, który ślepo kończy się na ul. Witosa. W prawo droga biegnąca do stacji towarowej PKP.
Warto w tym miejscu nadmienić, że z Buskiem związana jest znana postać, pionier polskiego kolejnictwa, projektant i budowniczy Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej Stanisław Wysocki
Nasz szlak skręca w lewo na południe. Idziemy przez Siesławice, starą, piętnastowieczną wieś. Mijamy staw krasowy i wkraczamy do centrum wsi. Towarzyszy nam przepływający przez wieś maleńki potoczek, który niknie na południowym krańcu miejscowości u stóp ścianki gipsowej.
W centrum wsi stoi wyniosłafigura św. Floriana – patrona strażaków.
Droga lekko skręca w prawo. Początkowo prowadzi nas niewielki strumyczek, który płynie wzdłuż drogi do Biniątek. Na skrzyżowaniu idziemy dalej prosto, lekko wznoszącą się drogą asfaltową. Przechodzimy przez teren należący do Wspólnoty Wsi Siesławice, na
którym znajdują się urządzenia rekreacyjne, z zadaszoną wiatą, miejscem do grillowania, z bieżnią, trawiastym boiskiem sportowym oraz WC. Widoczne formy morfologiczne to spłaszczone gipsowe wierzchowiny zbudowane z poziomo ułożonych warstw skalnych. Powierzchnia tych wierzchowin urozmaicona jest dolinkami i lejkami krasowymi tzw. wertepami oraz kopulastymi pagórkami.Dochodzimy do skrzyżowania z szosą Busko – Skorocice (3,0 km). Skręcamy w prawo i po 50 metrach w lewo. Wstępujemy na wygodną, asfaltową drogę wiodącą wprost do Chotelka Zielonego.
Teren po obu stronach drogi to osobliwość geologiczno-florystyczna i kulturowa – „Karabosy”. Na obszarze tym zaobserwować można, unikalne w skali naszego kraju, zjawiska krasu gipsowego. Działalność czynników atmosferycznych i wody spowodowały powstanie odsłonięć gipsowych, rynien, wyrw, zapadlisk oraz korytarzy podziemnych. Na terenie położonym na prawo od drogi znajdują się jaskinie i przecięty ścianą kamieniołomu klasyczny lejek krasowy, a w położonym na lewo – zalane wodą jaskinie i podziemne jeziorko.
Podążamy dalej na południe w stronę Chotelka Zielonego. Droga wznosi się lekko w górę, aż osiąga punkt kulminacyjny (3,4 km) z rozległym i pięknym widokiem na Dolinę Nidy, Garb Wodzisławski i Płaskowyż Proszowicki. Na płd.–zach. widać kępę drzew, w których ukryte są domy Skorocic. Położony w dolinie skorocicki rezerwat jest stąd niewidoczny. Na północy horyzont zamyka Garb Pińczowski z widocznymi blokami mieszkalnymi w Busku. Patrząc na południe, widać jak na dłoni malowniczą sylwetkę drewnianego kościółka pw. św. Stanisława Bpa, który stoi na szczycie wyniosłego gipsowego pagórka.
Dochodzimy do stromych, kamiennych schodków wiodących do kościoła z 1527 roku (4,0 km).
Schodzimy tymi samymi schodami (uwaga, są strome) i udajemy się w lewo na wschód asfaltową drogą. Mijamy metalowy krzyż z 1983 roku i za wysokimi świerkami skręcamy w lewo na szutrową drogę. 50 metrów za ostatnim domem (5,2 km), skręcamy w prawo i idziemy wysypaną kamieniami dróżką, kierując się ku widocznej oczyszczalni ścieków. Droga lekko się wznosi. Nad nami przewody wysokiego napięcia, przed nami oczyszczalnia ścieków. Dochodzimy do niewielkiego strumyka. Pokonujemy kładkę i idziemy pomiędzy ogrodzeniem oczyszczalni a rzeczką, wśród drzew i krzewów. W miejscu, gdzie potok wpada do rzeczki Maskalis przechodzimy kolejny mostek.
Maskalis swój bieg rozpoczyna na zachodnim skraju Buska, płynie na południe i wpada do Nidy obok wsi Stary Korczyn.
Za mostkiem skręcamy w lewo, w górę Maskalisu i idąc wzdłuż ogrodzenia, dochodzimy do głównej bramy oczyszczalni.
Po prawej widoczne, wyniosłe zabudowania szpitala dziecięcego „Górka”.
Idziemy dalej wzdłuż Maskalisu, równolegle do drogi Busko – Kraków. Widać już pierwsze zabudowania dzielnicy zdrojowej. Dochodzimy do ul. Świętokrzyskiej. Pokonujemy ją ze szczególną ostrożnością ! Po przejściu na drugą stronę wchodzimy na polną drogę i dalej wzdłuż rzeczki. Po 70 metrach skręcamy w lewo, w stronę widocznego rzędu wysokich drzew. Przechodzimy obok powstającego budynku hospicjum i ogródków działkowych. Podziwiając rozległą panoramę Buska, osiągamy ul. Rokosza. Skręcamy w prawo i dochodzimy do skrzyżowania z ul. Lipową. Dalej idziemy obok lasku zwanego Małpim Gajem. Mijamy po prawej stronie pamiątkowy kamień poświęcony inż. Janowi Rokoszowi z tablicą wykutą przez artystę plastyka Leszka Kurzeję, wmontowaną z okazji 700-lecia Buska i 150-lecia Uzdrowiska.
Dochodzimy do zakrętu. Ulica Rokosza skręca w prawo i wiedzie do sanatoriów „Włókniarz” i „Rafał”. My skręcamy w lewo w al. Kasztanową, w kierunku kortów tenisowych. Po kilkudziesięciu metrach skręcamy w prawo, przechodząc obok dwóch okazałych dębów szypułkowych. Podziwiając klasycystyczny fronton sanatorium „Marconi” dochodzimy do centrum parku zdrojowego. Mijamy drewnianą muszlę koncertową, kierując się w stronę letniej kawiarenki „Grota”. Widać malowniczą, neogotycką kaplicę zdrojową p.w. św. Anny, która stoi na naturalnym wzniesieniu. ( 8, 0 km).
W ostatnich dwóch dziesięcioleciach XX wieku w kaplicy znajdował się – przeniesiony z kościółka w Chotelku Zielonym – wspominany już późnogotycki tryptyk, który łączy naturalnie dzieje choteleckiej świątyni ze zdrojową kaplicą. Odrestaurowane malowidło jest przechowywane na plebani parafii św. Brata Alberta.
Wycieczka szlakiem drewnianego budownictwa sakralnego dobiegła końca. Przeszliśmy około 8000 metrów.
Należy dodać, że drewniane kościoły i dzwonnice częściej na naszym terenie występują w miejscach o żyznych glebach i tam gdzie brak kamieniołomów, a więc w powiecie kazimierskim oraz na Powiślu. Chcąc zatem poznać większą ilość drewnianych świątyń południowej Kielecczyzny, należy wybrać się w podróż samochodem. Z myślą o turystach zmotoryzowanych wyznaczono Szlak Architektury Drewnianej Województwa Świętokrzyskiego, który łączy najbardziej charakterystyczne budowle dla naszego regionu. Na szczególną uwagę zasługuje kościół p.w. św. Idziego w Zborówku koło Pacanowa z 1459 r., który uważany jest za najstarszą polską średniowieczną świątynię drewnianą o pewnej metryce.