Kościół pw. św. Bartłomieja w Chotlu Czerwonym

Opis

Chotel Czerwony położony jest w sąsiedztwie trasy Busko-Zdrój-Wiślica-Kraków, na Ponidziu w Niecce Sołeckiej na terenie Nadnidziańskiego Parku Krajobrazowego. W Chotlu znajduje się wspaniały kościół pw. św. Bartłomieja. ufundowany w latach 1440–50 przez Jana Długosza, kanonika krakowskiego, sandomierskiego, kieleckiego i gnieźnieńskiego oraz kustosza wiślickiego, autora m.in. monumentalnego 12-tomowegodzieła Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego. W odległości 300 m od kościoła na wschód znajduje się rezerwat florystyczny Przęślin, oraz rezerwat stepowy „Góry Wschodnie”, ok. 1 km na południowy wschód od świątyni.

Kościół w Chotlu usytuowany jest niezwykle malowniczo na wyspie gipsowej, jest jednym z symboli Ponidzia.
Świątynia architektonicznie składa się z kwadratowej nawy, do której przylegają kruchty– od południa gotycka, od zachodu neogotycka, piętrowa (1850) – oraz niewielkiego prezbiterium z dobudowaną od północy zakrystią. Dużą atrakcją dla przyjezdnych jest zegar słoneczny znajdujący się na zewnętrznej ścianie południowej kruchty kościółka. Już w kruchcie widzimy wspaniałą gotycką tablicę erekcyjną (1450), usytuowaną nad portalem prowadzącym do nawy, przedstawiającą płaskorzeźbione postacie Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz św..Stefana i Hieronima, ujęte w obramienie inskrypcyjne. Kruchta, nawa i prezbiterium mają sklepienie sieciowe. Kruchta jest zespolona zwornikiem z płaskorzeźbą herbu Wieniawa, należącą do Jana Długosza. Prezbiterium posiada zwornik z płaskorzeźbą Orzeł Polski. W nawie jest także herb Wieniawa Jana Długosza oraz Dębno kardynała Zbigniewa Oleśnickiego – mecenasa i opiekuna fundatora świątyni. Za późnobarokowym ołtarzem głównym znajduje się sakramentarium z maswerkowym baldachimem zwieńczonym pinaklami kwiatonami, zamknięte starą kratą z rozetkami. Najwspanialszym elementem pierwotnego wyposażenia świątyni jest piękny gotycki krucyfiks wykonany ok. 1400 umieszczony na północnej ścianie nawy. Na Pochodzącym z poł. XVIII ołtarzu głównym znajduje się kolejny gotycki krucyfiks z koniec XV w. oraz rzeźby Matki Boskiej Bolesnej (gotycka – 1. poł. XV w.) i św. Jana (barokowa). Kościół znajduje się na wzgórzu, u jego podstawy znajdują się kryształy gipsowe- widoczne z zachodniej strony i zabliźniaczone są w tzw. „jaskółczy ogon”. Wśród nich znajduje się wejście do 20-metrowego kory tarzana zwanego przez tutejszą ludność „kuchnią proboszczów”.