Willa Polonia - Buska Galeria Sztuki
Informacje praktyczne
- Informacje szczegółoweZwińRozwiń
- Rodzaj obiektu:
- Galerie
- Źródła historii
- Powiat:
- buski
- Gmina:
- Busko-Zdrój
- Adres:
- Busko-Zdrój , ul. Mickiewicza 7
- Kod pocztowy:
- 28-100
- Szerokość geograficzna:
- 50.4694454
- Długość geograficzna:
- 20.719761
- Region turystyczny:
- Busko-Zdrój i okolice
- Poniedziałek:
- nieczynne
- Wtorek:
- 9:00-17:00
- Środa:
- 9:00-17:00
- Czwartek:
- 9:00-17:00
- Piątek:
- 9:00-17:00
- Sobota:
- 13:00-17:00
- Niedziela:
- nieczynne
- Cena:
- bezpłatne
- Telefon:
- +48 41 3787191
- Telefon (drugi):
- +48 41 3708142
- Noclegi w okolicyZwińRozwiń
Pensjonat „Zamek Dersława” posiada pokoje o wysokim standardzie z pełnym węzłem sanitarnym, restaurację oferującą wspaniałą kuchnię regionalną . Tarasy słoneczne i ogródek letni.
- Busko-Zdrój, al. Mickiewicza 18
- +48 41 3788547
Pokoje znajdują się 300 metrów od parku zdrojowego i 500 metrów od miasta. Cicha, spokojna ulica idealne miejsce do wypoczynku.
- Busko-Zdrój, ul. Kwiatowa 12
- +48 41 3783568
Opis
Willa „Polonia” wzniesiona została w 1900 roku na posesji przy ulicy Mickiewicza pod numerem 7. Budowniczym obiektu był lekarz zdrojowy – doktor Julian Majkowski. Willa jest obecnie jedynym drewnianym budynkiem w obrębie tak zwanej „Buskiej starówki”. Jest to parterowa budowla o powierzchni zabudowy około 200 metrów kwadratowych, z użytkowym poddaszem i wysoką podmurówką wzniesioną z kamienia.
Frontowa, zachodnia strona obiektu, przylegająca do ulicy Mickiewicza posiada ryzalitową przybudówkę. Na jej parterze znajduje się ganek wejściowy, do którego wiodą ograniczone balustradami schody a nad gankiem usytuowana jest weranda, na którą wychodzą okna i drzwi ze środkowego pokoju piętra – facjaty. Od strony południowej znajduje się drugi ganek, przeszklony z odrębnymi schodami i wejściem.
Wschodnia strona willi przylega do niewielkiego placu, częściowo wykorzystywanego jako parking. Od strony północno- wschodniej do willi przylega parterowa drewniana oficyna, którą wzniesiono jako pomieszczenia mieszkalne dla służby, i która jest połączona z parterem willi. Od strony wschodniej znajduje się wejście do klatki schodowej wiodącej na piętro, gdzie obecnie znajdują się sale ekspozycyjne Muzeum Ziemi Buskiej.
W 1905 roku pierwszy właściciel willi dr Julian Majkowski sprzedał nieruchomość innemu lekarzowi zdrojowemu doktorowi Antoniemu Sulimierskiemu a ten z kolei doktorowi Leopoldowi Byrkowskiemu.
Leopold Byrkowski na łożu śmierci” w dniu 10 czerwca 1938 roku w obecności notariusza i czterech świadków sporządził publiczny testament, w którym postanowił o przekazaniu nieruchomości jako darowizny na rzecz „Bratniej Pomocy” działającej przy Wydziale Lekarskim Uniwersytetu im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Darowizna służyć miała utworzeniu wieczystego kapitału, z którego odsetki przeznaczane miały być na wpisy dla studentów medycyny – chrześcijan. Wraz z wybuchem II wojny światowej budynek zajęły okupacyjne władze hitlerowskie. Niemcy umieścili tu posterunek policji bezpieczeństwa (Siherheitspolizei) oraz Sąd Specjalny (Sondergericht). Funkcję szefa tych instytucji pełnił Hans Peters , krwawy kat miasta i powiatu buskiego, który został zabity w wyniku zamachu, zorganizowanego przez polskich partyzantów.
W okresie II wojny światowej w salach na piętrze budynku prowadzono przesłuchania aresztowanych, często z zastosowaniem okrutnych tortur. W piwnicach willi natomiast, urządzono areszt, gdzie osadzano zarówno aresztowanych jak i skazanych, głównie członków ugrupowań konspiracyjnych. Skazanych plutony egzekucyjne wywoziły do odległego o około 5 kilometrów od Buska Lasu Wełeckiego, gdzie dokonywano rozstrzeliwań. Ocenia się, że straciło tam życie 600 – 800 Polaków, z których większość dowieziono z aresztu w willi „Polonia”. Na przylegającym do aresztu podwórzu, hitlerowcy umieścili klatki ze specjalnie wytresowanymi psami, które rozszarpywały ciała żywych jeszcze, zmaltretowanych aresztantów.
Po zakończeniu wojny budynek został całkowicie wyeksploatowany przez urzędy i instytucje, które w nim kolejno rezydowały. W latach 1945 – 80 miały tu swoje siedziby : komitet miejski Polskiej Partii Robotniczej, biura Zarządu Powiatowego Związku Młodzieży Polskiej, Pogotowie Ratunkowe, Izba Porodowa, dyrekcja Zakładów Przemysłu Gumowego i Biblioteka Publiczna. W 1980 roku stan techniczny obiektu kwalifikował go jedynie do rozbiórki. Zapobiegły temu działania Komitetu Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa oraz środowisko kombatantów Armii Krajowej w Busku a także specjalnie utworzona Komisja Społeczna. W latach 1980 – 89 przeprowadzony został kapitalny remont willi a władze miasta i gminy Busko Zdrój zaakceptowały projekt utworzenia tu Galerii Biura Wystaw Artystycznych o nazwie „Zielona” oraz Muzeum Ziemi Buskiej.
W okresie powojennym w bezpośrednim otoczeniu willi „Polonia” wzniesiono trzy pomniki i wmurowano tablicę pamiątkową. Pierwszy z pomników wzniesiono z okazji 20-lecia istnienia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Stanął od strony południowo – zachodniej budynku i jest poświęcony pamięci mieszkańców ziemi buskiej pomordowanych w czasie okupacji hitlerowskiej. Ściany byłego aresztu gestapo ozdobiła tablica upamiętniająca Polaków , którzy stracili życie w tym budynku.
KLIKNIJ NA ZDJĘCIACH ABY POWIĘKSZYĆ
W dniu 11 listopada 1996 roku, z okazji 70-lecia odzyskania przez Busko praw miejskich, przed zachodnią ścianą willi „Polonia” odsłonięto obelisk ku czci Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego.
Z kolei w dniu 12 listopada 2000 roku dokonano odsłonięcia Pomnika Pamięci Żołnierzy Batalionów Chłopskich poległych w czasie II wojny światowej. Pomnik stanął przed południową ścianą willi, od strony ulicy Stefana Batorego.
Willa Polonia jako zabytek i miejsce kaźni patriotów polskich znalazła się pod ochroną Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.*
źródło:praca Aleksandry Imosy pod kierunkiem dr Zbigniewa Bajki.
W budynku mieszczą się Buska Galeria Sztuki oraz Projekt Historia.
Galeria Sztuki Willa Polonia powstała z potrzeby ciągłego odkrywania sztuki współczesnej. Tworzymy miejsce, które pozwala na nowe interpretacje i ujęcia. Chcemy skonfrontować tradycję z teraźniejszością. Głównym celem działalności galerii jest prezentacja sztuki współczesnej, propagowanie i udostępnianie szerszemu gronu odbiorców twórczości znanych i cenionych artystów z całej Polski i za granicy oraz prezentacja prac twórców lokalnych.
Przestrzeń Galerii to 4 sale ekspozycyjne, umożliwiające jednoczesną prezentację wystaw oraz organizację wydarzeń – spotkań, wykładów, czy warsztatów. Galeria Sztuki współpracuje z instytucjami publicznymi oraz prywatnymi, prezentując zarówno przekrój polskich klasyków sztuki awangardowej, jak i twórców, którzy działają tu i teraz. Najważniejszym założeniem naszej działalności jest stworzenie miejsca spotkań dla wszystkich pasjonatów sztuki – kolekcjonerów, obserwatorów i popularyzatorów kultury. Funkcjonowanie Galerii wykracza poza samą organizację wystaw. Naszą misją jest edukowanie i upowszechnianie dostępu do wiedzy i kultury. Każdej ekspozycji towarzyszy szereg wydarzeń, które przybliżają nie tylko tematykę wystawy, czy twórczość prezentowanego artysty, ale i poszerzają kontekst oraz umożliwiają głębsze zrozumienie zjawisk i wydarzeń.
„Projekt Historia”, który zagościł w Buskiej Galerii Sztuki Willa Polonia, to prezentowana stała wystawa poświęcona historii miasta Buska – Zdroju. Wystawa przenosi nas w czasie, poczynając od XII w., przez rozwój osady za czasów Leszka Czarnego, który jest postacią kontrowersyjną i niezwykle interesująca. W 1252 r. Bolesław Wstydliwy nadał miejscowemu klasztorowi immunitet skarbowy, w którym spotykamy pierwszą wzmiankę o buskiej soli i możliwościach jej eksploatacji. W nawiązaniu do tematu, dzięki uprzejmości Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka będzie też można zachwycać się urokliwymi działami sztuki – solniczkami, które prezentowane będą do końca roku. XVI w. to burzliwe czasy reformacji, której zawirowania miały widoczny skutek w architekturze i koncepcji nowego spojrzenia na religię na Ziemi Buskiej. Kolejny etap wprowadzi nas w historię uzdrowiska, powstawania nowych willi i pensjonatów, które przez swój niebywały i wyszukany styl alpejski przyciągały gości kąpielowych. Całość kunsztu sztuki wokalnej zaprezentuje znana i sławna Busczanka – Krystyna Jamroz. A dala bardziej wyluzowanych Wojtek Belon „wkręci” nas w klimaty piosenki turystycznej.
Nie mogło być inaczej. Busko-Zdrój będąc jednym z najstarszych miast na Ponidziu – zobowiązuje. Ta cząstka historii jest wyjściem do poznania i zainteresowania wszystkich, tak licznie odwiedzających nasze miasto kuracjuszy i turystów. Buska Galeria Sztuki Willa Polonia to idealne miejsce na mapie miasta, którego nie można ominąć. Obowiązkowy punkt na mapie miasta, aby wejść, zachwycić się i wyjść bogatszym duchowo.